Co to jest restrukturyzacja?

Wiele osób pyta mnie co to jest restrukturyzacja i kiedy (po co) ją stosować. Jest to oczywiście bardzo złożone pojęcie i wieloznaczne, ponieważ restrukturyzacja to pojęcie bardzo szerokie sprowadzające się do zmiany struktury gospodarczej przedsiębiorstwa mającej zwiększyć jego wydajność lub funkcjonalność. Pod tym pojęciem może zatem kryć się wiele różnorakich procesów.

Dla nas restrukturyzacja to proces zmierzający do wyciągnięcia firmy z kłopotów ( zazwyczaj finansowych, a dokładniej płynnościowych ).

Jak to działa? Działa w ten sposób, że firma z problemami ma zazwyczaj deficyt trzech rzeczy: brak cennego czasu, wiarygodności i kapitału. Otwarcie postępowania restrukturyzacyjnego pozwala rozwiązać te problemy.

Restrukturyzacja zamiast upadłości?

Firmy zakłada się coraz łatwiej, jednak prowadzenie jej z dobrym skutkiem to już inna bajka. Dlatego nadal wiele z nich dość szybko znika z rynku, a właściciele z powodu braku płynności popadają w spore długi, które często obciążają ich na wiele lat. Czasem tracą przy okazji majątki prywatne, jeśli odpowiednio wcześniej się nie zabezpieczą. Z tego co widzę, część z osób w takiej sytuacji rozkłada bezradnie ręce i nie robi nic, czekają na to co będzie się działo. Jednak nawet wtedy, kiedy firma już jest niewypłacalna, a przedsiębiorca wpadł w pętle zadłużenia istnieją możliwości aby wyprostować zaistniałą sytuację.

Wiele osób boi się rozwiązań prawnych, bo kojarzą je z upadłością, która jest de facto ostatecznym rozwiązaniem ( w niektórych przypadkach najlepszym ). Ale poza upadłością, jest jeszcze możliwość postępowania restrukturyzacyjnego, które może w wielu przypadkach pomóc firmie wrócić do normalnego funkcjonowania i przejść przez najgorsze momenty kryzysu.

Odzyskanie wiarygodności

Nasze doświadczenie pokazuje, że te firmy, którym pomimo problemów finansowych, płynnościowych udało się utrzymać dobre relacje ze swoim kontrahentami, dostawcami, współpracownikami mają dużo większe szanse na skuteczną restrukturyzację. To oczywiste, że takie firmy mogą liczyć na większą wyrozumiałość otoczenia biznesowego ( przede wszystkim wierzycieli ). Niestety nadal w Polsce przedsiębiorcy mają niską świadomość istnienia nowych przepisów prawa restrukturyzacyjnego i tym samym zbyt późno podejmują decyzję o skorzystaniu z istniejących możliwości restrukturyzacji prawnej. Zazwyczaj ma to miejsce już po wielomiesięcznym obiecywaniu, że “już niedługo spłacę całość swoich zobowiązań”. Tacy wierzyciele stracili już cierpliwość i zwyczajnie w świecie nie wierzą przedsiębiorcy. Otwarcie postępowania restrukturyzacyjnego powinno być dokonane z udziałem doradcy. Taki doradca restrukturyzacyjny, posiadający odpowiednie kompetencje, wiedzę i doświadczenie, dokonuje oceny przedsiębiorstwa i analizy jej potencjału i możliwości spłaty wierzytelności i proponuje sposób wyjścia firmy z problemów. Wierzyciele w ten sposób mają gwarancję, że zaproponowane warunki spłaty zadłużenia mają swoje uzasadnienie w sytuacji finansowej firmy i są realne do wykonania.  Wierzyciele w ten sposób odzyskują zaufanie do firmy, w szczególności jeżeli chodzi o wierzycieli instytucjonalnych ( banki, firmy ubezpieczeniowe, firmy windykacyjne, itp. ).

Pozyskiwanie kapitału

Zawsze mówię przedsiębiorcom zainteresowanym restrukturyzacją, że nawet żeby upaść trzeba mieć pieniądze (sąd może oddalić wniosek o ogłoszenie upadłości z uwagi na brak środków na koszty postępowania), tym bardziej potrzeba pieniędzy na restrukturyzację. Czasami wystarczy samo wstrzymanie egzekucji i spłaty zaległości finansowych na kilka miesięcy, żeby spółka odzyskała płynność finansową. Wtedy można powiedzieć, że samo wstrzymanie egzekucji jest przyczynkiem do pozyskania gotówki na bieżące funkcjonowanie. Zazwyczaj jednak potrzeba więcej. Dobrze jak są możliwości dezinwestycyjne (udziały lub akcje w spółkach, nieruchomości, ruchomości). Wtedy zazwyczaj można uwzględnić proces pozyskania finansowania (zabezpieczonego na majątku) lub sprzedaży majątku uwzględnić w planie restrukturyzacyjnym. Możliwości jest tu bardzo dużo.

Nie wchodząc w szczegóły, bo nie jest to przedmiotem niniejszego wpisu, efektem postępowania restrukturyzacyjnego powinno być pozyskanie kapitału lub zredukowanie zadłużenia, które pozwoli firmie odzyskać płynność finansową, tj. na bieżąco spłacać swoje zobowiązania finansowe.

RESTRUKTURYZACJA OPTYMALIZACJA KOSZTÓW

Restrukturyzacja to dla firm to ciekawa alternatywa dla ogłoszenia upadłości przez przedsiębiorstwo, będące w tarapatach finansowych. Dzięki zmienionym w styczniu 2016 roku przepisom prawa upadłościowego jest szansa na uniknięcie likwidacji firmy i majątku przedsiębiorcy, a sama restrukturyzacja jest bardziej dostępna oraz bardziej elastyczna. Daje to szansę w sytuacji zagrożenia niewypłacalnością jak i w sytuacji kiedy już toczą się postępowania egzekucyjne.

Jakie są rodzaje restrukturyzacji?

• Postępowanie o zatwierdzenie układu, w którym ustalamy układ z wierzycielami poza sądem, na własną rękę a sąd tylko go zatwierdza.
• Przyspieszone postępowanie układowe oraz postępowanie układowe, które toczy się już w całości przed sądem restrukturyzacyjnym. W tym przypadku ustalamy układ, plan spłat i plan na przyszłość dla firmy, także w porozumieniu z wierzycielami i za zgodą sądu.
• Postępowanie sanacyjne, które jest najbardziej złożone. Tutaj priorytetem jest najpierw zabezpieczenie majątku, funkcjonowania firmy i działania z tym związane, powoływany jest zarządca, który ma wprowadzić plan naprawczy, w tym można np. zwalniać pracowników, wypowiadać niekorzystne umowy itp. Dopiero po takich działaniach ustalane są plany spłat z wierzycielami.

Jakie są korzyści związane z restrukturyzacją?

Restrukturyzacja ma na calu pomoc w wyjściu z niewypłacalności i kryzysowej sytuacji, a całokształt działań z nią związanych przekłada się na korzyści takie jak:

• Wstrzymanie wszelkich egzekucji oraz brak możliwości wszczynania nowych.
• Ochrona majątku firmy i przedsiębiorcy.
• Możliwość negocjacji spłat zobowiązań zgodnie z obecnymi możliwościami firmy.
• Przez wstrzymanie spłat wielu zobowiązań przeterminowanych oraz egzekucji – uwolnienie środków na bieżącą działalność i rozwój, odzyskanie płynności.
• Często udaje się, także zredukować zadłużenie ( odsetki) i wynegocjować dużo lepsze warunki spłaty niż np. w przypadku samodzielnych prób negocjacji.

Podsumowując, restrukturyzacja jest skuteczną opcją pozwalającą na uratowanie firmy mającej perspektywy na powrót na dobre tory i nie należy bać się takiego rozwiązania. W sytuacji pojawienia się problemów w firmie warto skorzystać z pomocy kancelarii, doradcy, który może pomóc w przeprowadzeniu takiego postępowania. Dzięki temu,przedsiębiorca zyskuje czas na odbudowanie płynności, chroni majątek, odzyskuje spokój potrzebny do normalnego działania.

W odróżnieniu od upadłości nie musi przeżywać traumy związanej z pozbywaniem się majątku, oraz długimi działaniami syndyków.

Nowe prawo restrukturyzacyjne

Wiele osób decyduje się na samozatrudnienie z racji niewystarczających zarobków. Praca na etacie wielokrotnie nie daje im satysfakcjonujących przychodów. Niestety, rzeczywistość nie zawsze okazuje się przychylna. We własnej firmie musimy samodzielnie mierzyć się z problemami finansowymi. Dobrą wiadomością dla osób prowadzących działalność są przepisy nowego prawa restrukturyzacyjnego. Bowiem od 1 stycznia 2016 roku zmieniły się rozporządzenia prawa upadłościowego. W miejsce postępowania upadłościowego, w celu wspomnianej możliwości przetrwania na rynku, nowe przepisy wprowadzają cztery rodzaje postępowań restrukturyzacyjnych z udziałem sądu.

Kto może skorzystać z prawa do restrukturyzacji firmy?

• Dłużnik niewypłacalny – przedsiębiorca, który utracił zdolność do realizacji wymagalnych zobowiązań pieniężnych, a opóźnienie w ich wykonaniu wynosi co najmniej trzy miesiące oraz przedsiębiorca, którego zobowiązania pieniężne przekraczają wartość jego majątku, a sytuacja ta trwa dłużej niż dwadzieścia cztery miesiące.
• Dłużnik zagrożony niewypłacalnością – przedsiębiorca, którego sytuacja ekonomiczna wskazuje, że w niedługim czasie może być niewypłacalny.

Rodzaje restrukturyzacji

Rozporządzanie budżetem firmy to odpowiedzialne zadanie. Nie zawsze sobie z nim radzimy, tak samo jak z domowymi funduszami, których także nie potrafimy utrzymać w ryzach. Tylko 40 procent Polaków posiada oszczędności na satysfakcjonującym poziomie. Kiedy budowanie kapitału firmy również nie przynosi spodziewanych efektów, a firma upada, należy przemyśleć skorzystanie z jednego z czterech rodzajów restrukturyzacji.

Prawo restrukturyzacyjne przewiduje cztery procedury:

1. postępowanie o zatwierdzenie układu,
2. przyspieszone postępowanie układowe,
3. postępowanie układowe,
4. postępowanie sanacyjne.

Postępowanie o zatwierdzenie układu

Postępowanie o zatwierdzenie układu to przede wszystkim postępowanie dla dłużników zagrożonych niewypłacalnością. Toczy się głównie poza sądem. Zadłużony przedsiębiorca musi zawrzeć umowę cywilnoprawną z doradcą restrukturyzacyjnym, który przygotuje propozycje układowe dla wierzycieli i samodzielnie zbierze od nich głosy, czy przystają na układ. Dłużnik może też samodzielnie przeprowadzić głosowanie. Jeżeli zbierze ich odpowiednią ilość, składa wniosek do sądu restrukturyzacyjnego w celu zatwierdzenia tego układu. Sąd ma prawo do odmowy.

Przyspieszone postępowanie układowe i postępowanie układowe

Przyspieszone postępowanie układowe i postępowanie układowe toczą się przed sądem restrukturyzacyjnym. Przyspieszone postępowanie układowe może być przeprowadzone, kiedy suma wierzytelności spornych ( czyli takich, które dłużnik kwestionuje i wobec których nie ma prawomocnego wyroku ) uprawniających do głosowania nie będzie przekraczać 15 procent ogólnej sumy wierzytelności. Jeżeli przekraczają 15 procent, wówczas przeprowadza się postępowanie układowe.

W obu przypadkach dłużnik ma prawo do prowadzenia swoich spraw, w dniu otwarcia postępowań powołuje się jednak nadzorcę sądowego. Po wykonaniu wszelkich czynności, wierzyciele głosują za albo przeciw układowi.

Postępowanie sanacyjne

Postępowanie sanacyjne jest przeznaczone dla dłużników znajdujących się w najtrudniejszej sytuacji. Sąd powołuje zarządcę, który prowadzi sprawy spółki i przygotowuje oraz wdraża w ciągu roku plan restrukturyzacyjny. Może odstępować od nierentownych kontraktów, a nawet zwalniać pracowników, jeśli zachodzi taka potrzeba. Po realizacji części albo całości tego planu w ciągu roku od otwarcia postępowania, sąd zwołuje zgromadzenie wierzycieli. Podczas zgromadzenia będą oni głosować za albo przeciw układowi.

Korzyści z restrukturyzacji firmy

Nowe prawo restrukturyzacyjne jest bardzo korzystne dla przedsiębiorców. W dniu uprawomocnienia zatwierdzeń układu, postępowanie zabezpieczające oraz egzekucyjne w celu zaspokojenia wierzytelności przeciw zadłużonemu właścicielowi firmy, jest umorzone z mocy prawa. W przypadku przyspieszonego postępowania układowego, postępowanie egzekucyjne dotyczące wierzytelności zostaje zawieszone. Tym samym dłużnik ma więcej czasu, aby poradzić sobie z trudną sytuacją finansową. Postępowanie sanacyjne także zawiesza postępowanie egzekucyjne, pod warunkiem, że było wszczęte przed dniem otwarcia tego postępowania restrukturyzacyjnego.

Co za tym idzie, przedsiębiorcy mający kłopoty z budżetem własnej działalności, mogą wynegocjować dogodniejsze warunki spłaty. Wierzyciele zaś mają większe szanse na odzyskanie należności, bez konieczności wszczynania czasochłonnych i często bezskutecznych postępowań egzekucyjnych. W celu ustalenia odpowiedniej strategii działania, należy korzystać z wykwalifikowanych radców prawnych oraz doradców restrukturyzacyjnych. Tylko wtedy możliwe jest uzdrowienie niekorzystnej sytuacji firmy.

Kiedy należy ogłosić upadłość firmy?

Sąd nie zawsze decyduje się rozpocząć postępowanie restrukturyzacyjne. Jeżeli dłużnik nie wykaże, że jest w stanie pokryć bieżące koszty funkcjonowania swojej działalności oraz opłaty związane z samym postępowaniem, wówczas odmówi jego otwarcia. Kiedy postępowanie mogłoby pokrzywdzić interesy wierzycieli, instytucja sądowa także nie udzieli zgody na restrukturyzację.

W takiej sytuacji, w celu uregulowania zaległych roszczeń, konieczne jest ogłoszenie upadłości firmy. Tak jak w przypadku upadłości konsumenckiej, głównym bodźcem jest niewypłacalność. Sąd odrzuci wniosek o upadłość, jeżeli opóźnienie w realizacji zobowiązań finansowych nie przekracza trzech miesięcy, a ich suma nie jest większa niż 10 procent wartości bilansowej danego przedsiębiorstwa. Więcej informacji na temat postępowania upadłościowego znajdziemy w Ustawie z dnia 28.02.2003 r. Prawo upadłościowe i naprawcze.